İsveç'in tartışmalı ve uzun NATO üyelik sürecinde sona gelinmişken bazı uzmanlara göre, NATO'nun dünya barışı için bir faydası olup olmadığı da tartışma konusu.
"NATO'nun dünya barışı açısından iyi mi kötü mü olduğunu bilmek zor." yorumunda bulunan Oslo'daki Folkerettsinstituttet'te araştırmacı olan Kjølv Egeland, İsveç'in NATO'ya katılmasıyla durumun pekte değişmeyeceğinin altını çizerek, "İsveç birkaç yıldır "ismi dışında" zaten NATO'nun bir parçası." ifadeleri kullandı.
Oxford'da uluslararası ilişkiler alanında doktorası bulunan ve silahsızlanma üzerine araştırmalar yapan Kjølv Egeland'a göre, NATO'yu bir aktör olarak ve siyaset arenası olarak birbirinden ayırmak önemli.
- Bu kadar çok şeye NATO'nun kendisi karar vermiyor. Aksine, politikayı üreten üye devletler arasındaki diyalogdur. Bununla birlikte, bireysel devletlerin diğerlerinden daha fazla güce sahip olduğu açıktır. ABD çok belirleyicidir.
"Tarafsız ülkelerin rolü önemli"
İsveç için üyeliğin çok fazla bir şey değiştireceğini düşünmediğini belirten araştırmacı, zaten askeri tatbikatlara katılmış, resmi NATO ortağı olmuş ve müzakerelerde NATO'nun arkasında durmuştur ifadeleri kullandı.
Tam katılmanın iyi mi kötü mü olduğu konusunda yorum yapmaktan kaçındı.
Egeland, "Bu siz İsveçlilere kalmış. Ama genel olarak Avrupa'daki tarafsız ülkelerin barış sürecinde önemli rol oynadığını söylemek istiyorum" dedi.
İsveç'in, Avusturya ve İrlanda ile birlikte silahsızlanma politikasına çözüm bulmada önemli sesler olduğunu ifade eden araştırmacı, ancak İsveç'in son on yılda önemli ölçüde daha az aktivist olduğunu kabul belirtti. Öte yandan İrlanda ve Avusturya "çoğu alanda" hâlâ aktif dedi.
"Belki de barışa katkıda bulunmuştur"
Egeland, genel olarak NATO'nun dünya barışı açısından olumlu olup olmadığı konusunda bir sonuca varmanın zor olduğunu söyledi.
- NATO'nun barış ve istikrara katkıda bulunmuş olabileceğini, ancak aynı zamanda bir dereceye kadar tam tersi yönde de katkıda bulunduğunu belirtti.
NATO'nun 5. Maddesi, 11 Eylül 2001'de ABD'ye düzenlenen saldırılardan sonra yalnızca bir kez etkinleştirildi.
- Yanlış hatırlamıyorsam NATO resmi olarak yalnızca tek bir savaşa, yani Afganistan savaşına katılmıştır. Ancak NATO'nun bir ağ olarak diğer savaşlara, örneğin Libya'ya, pek çok kişinin eleştirdiği bir savaşa az ya da çok dahil olduğu açıktır.