İddialara göre, yüzlerce ilaç haftalarca bulunamayabilir; ilaç firmaları halktan ve doktorlardan bilgi sakladı.
İlaç firmaları, kanunda yazılı olmasına rağmen bulunabilirlik sorunlarını bildirme yükümlülüklerini ihmal ediyor. İlaç stoklarının gizlenmesi ve tedarik problemleri hakkında bilgilendirme yapılmaması nedeniyle, doktorlar hastaya bulunamayan ilaçları reçete ediyor.
Birçok ilacın eczanelerde bulunmamasına rağmen ilaç firmalarının konuyu gizleyerek yasaya aykırı hareket ettiği tespit edildi.
Yasa, ilaç şirketlerinin bulunabilirlik sorunlarını ilaç endüstrisinin güvenlik ve geliştirme merkezi olan Fimea'ya bildirmelerini zorunlu kılıyor.
Ancak ilaç şirketinin Eylül-Ekim aylarında bulunabilirlik sorununu bildirmediği yüzlerce durum yaşandı. Bulunabilirlik konusundaki eksiklikler uzun sürüyor: İlaç haftalar, hatta aylar sonrasına kadar satışa sunulamayabilir.
Bilgiler, eczacı, doktora araştırmacısı Reko Ravela tarafından eczanelerin toptan veri tabanından derlenen materyale dayanıyor.
"Toptan satış veri tabanı, hangi ilaçların mevcut olup hangilerinin bulunmadığına ilişkin gerçek zamanlı bilgilere sahiptir." diyen Ravela, Eylül ayında üç kez ve Ekim ayında dördüncü kez hangi ilaçların stoklarda bulunmadığını kontrol etti ve sonuçları Finlandiya İlaç Güvenliği ve Geliştirme Merkezi Fimea'nın bulunabilirlik sorunları listesiyle karşılaştırdı.
Kanun raporlamayı gerektiriyor
Sonuçlar, birçok kullanılabilirlik hatasının raporlanmadığını gösteriyor. Eylül ayında neredeyse 150 ilacın Fimea'ya bildirilmeyen bir bulunabilirlik sorunu vardı. Ekim ayında 200'den fazla habersiz kullanılabilirlik hatası yaşandı ve Fimea'ya toplam 650 kullanılabilirlik hatası bildirildi.
Yasaya göre, bir kullanılabilirlik sorununun bildirimi, başlamadan iki ay önce yapılmalıdır. Bu, diğer şeylerin yanı sıra, talep ve arzın karşılanması için diğer imalatçıların üretimlerini artırarak tepki verecek zamana sahip olmalarını amaçlamaktadır. Doktorlar reçete yazarken çoğunlukla Fimea'ya bildirilen bulunabilirlik sorunları hakkındaki bilgileri takip ediyor.
Uygulamada gizli bulunabilirlik sorunları ortaya çıkıyor ve o anda aslında satışa sunulmayan bir ilacı doktor reçete ediyor. Eczanede ilaç belki paralel bir preparatla değiştirilebilir, ancak bu her zaman mümkün değildir. Daha sonra müşteri ilacı alamadan evine giderek tekrar doktoruna başvuruyor.
Fimea: İlaç şirketlerinin Finlandiya'dan ayrılma riski var
Fimea biriminin başkanı Timo Mauriala, bildirimlerle ilgili sorunlar olduğunu kabul etti.
"Mevcudiyet kesintileri ek çalışmalara neden olur, bu da gereksiz eczane ziyaretleri anlamına gelir." yorumunda bulunan Mauriala, en kötü durumda, ilacın bulunmaması halinde hastaların yeni reçetelere başvurmak zorunda kalacağını söyledi.
Hastanaların ilaca erişim konusundaki sorunun daha da büyümesi beklenen Finlandiya'da bunun krize dönüşmesi halinde ilaç firmalarına yaptırım yönünde adım atılırsa, firmaların Finlandiya pazarından çekilme riski de bulunuyor.