Afrika'dan, ülkelerindeki siyasi çalkantılar nedeniyle yönlerini Avrupa'ya dönen düzensiz göçmenler çoğu zaman karşı kıyıya geçemeden hayallerini ve umutlarını yükledikleri küçük teknelerle Akdeniz'in soğuk sularına gömülüyor.
Ülkelerinde yaşanan çalkantılı siyasi gelişmeler ve ekonomik istikrarsızlıktan bıkarak, hayallerini gerçekleştirmek için "vadedilmiş cennete" doğru yola çıkanların yollarının sonu sık sık ölüme çıkıyor.
Ayrıca yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının ülkelerindeki ekonomik koşulların düzelmesi umutlarını iyice köreltmesi düzensiz göçmenlerin sayısında artışı tetikledi.
Akdeniz kıyısındaki Tunus'tan Avrupa'ya düzensiz göç süreci, yetkililerin aldığı güvenlik önlemlerine rağmen 2011'den bu yana artarak sürüyor. Son birkaç ay içinde Tunus Sahil Güvenlik güçleri ülkenin deniz sınırlarında birçok düzensiz geçişi engelledi ve yüzlerce göçmeni durdurdu.
Göçün artmasının ardındaki siyasi ve iktisadi nedenler
AA muhabirine konu ile ilgili açıklamalarda bulunan Sosyoloji Uzmanı Halid et-Tababi "Ülkenin siyasi durumunun düzensiz göç süreci için bir kıvılcım" olduğunu söyledi.
"Bu durum özellikle parlamento çatısı altında yaşananlar ve hükümetlerin düşmesi sonucu umudun kırılması ile göç tetiklenir." diyen Tababi "Tunus'ta yüzde 4'ün altında büyüme öngören son Dünya Bankası raporu gibi diğer işaretlerde düzensiz göçün üzerinde bir etkendir." değerlendirmesinde bulundu.
İnsanları yasadışı yollardan başka ülkelere taşıyan göç şebekelerinin de bu durum üzerinde önemli bir rol oynadığını ifade eden Tababi, "Sadece güvenlik krizlerini kullanmakla kalmıyorlar, aynı zamanda seçimler ve gençlerin buna katılma konusundaki isteksizliğinden de faydalanıyorlar." diye konuştu.
Kovid-19'un yayılması ve yetkililer virüsle mücadele çabalarını arttırmasının da göç şebekelerine bahane oluşturduğuna dikkati çeken Tababi, ayrıca küçük teknecilerin göçmen taşıyan şebekelere teknelerini satması gibi bazı yan etkenlerin de yasa dışı iş yapanların işini kolaylaştırdığına dikkati çekti.
Tababi, Tunus'tan Avrupa'ya göç anlayışının son yıllarda artan göçmen sayısı ile geliştiğini söyledi.
İtalya'nın güneyindeki Lampedusa adasında 2006 yılındaki Tunuslu göçmen sayısının 2011'deki devrimden sonraki süreçte 30 ila 35 bin arasına yükseldiğine dikkati çeken Tababi, 2012-2016 arası süreçte ise bu rakamın 2 bin olarak stabil kaldığını anımsattı.
Göç edenlerin arasında eğitimli kesim de bulunuyor
Tababi, Tunus'ta göçün 1970'li yıllarda Libya'ya iş aramak için kara yolu üzerinden başlayan tarihsel bir süreç olduğuna işaret ederek, deniz yolu ile göçün ise 1990'lı yıllarda kalkınma politikalarının bir sonucu olarak ortaya çıktığını ifade etti.
Tunus'ta devrim öncesi ailelerin çocuklarının düzensiz göçmen olarak yurt dışına gitmesine karşı çıktığını ancak devrim sonrası ailelerin çocuklarının gidişine maddi destek veren bir konuma geldiğinin altını çizen Tababi, "Göçün özellikleri sadece belli bir kesim için değil, eğitimli kesim için de değişti." dedi.
Son yıllarda, göç anlayışının, kadınlar, reşit olmayanlar, çocuklar ve orta sınıfa kadar yayıldığını ve bugün aile olarak göç etmenin mevzu bahis olduğunu söyleyen Tababi, ocak başından 11 Ağustos'a kadar Tunus'an İtalya'ya giden göçmen sayısının 6 bin 381'e ulaştığını kaydetti.
Tunus'ta gençler devlet kurumlarından tamamen kopuk durumdalar
Tunus Ekonomik ve Sosyal Haklar Forumu Başkanı Abdurrahman el-Huzeyli de Kovid-19 salgınındaki hızlı yayılmanın göçü arttırdığını söyledi.
Son yıllarda çoğu yoksul bölgelerde olmak üzere 100 binden fazla kişinin okulu bıraktığını ve göç etmek için fırsat kolladığını aktaran Huzeyli, "Tunus'taki devrim, durumun zorluğu ve daha da kötüye dönme eğilimi herkes tarafından bahane edilerek büyük göç dalgaları ortaya çıkardı." dedi.
Huzeyli "Gençler devlet kurumlarından ve devletten tamamen kopuk durumdalar. Bu onlara hiç bir şey ifade etmiyor." diye konuştu.
İşsizlik ve umutsuzluk göçe sebep oluşturuyor
Sosyoloji uzmanı Mehdi el-Mübarek de Tunus'taki işsiz sayısı yükseldikçe göç edenlerin daha da arttığını söyledi.
"Tunus'taki işsiz sayısının 800 bin olması bekleniyor. Kovid-19 salgınının ekonomik ve sosyal etkileri sebebiyle daha da artması öngörülüyorf." diyen Mübarek, okulların gençleri hayal kırıklıkları ve marjinal alanlardan koruma görevini yerine getirmediğine işaret etti.
İtalyan yetkililer, göçmen sayısı arttıkça her hafta 80 Tunuslu göçmeni sınır dışı edeceğini açıklamıştı. İtalyan makamlarına göre temmuz ayında ülkeye gelen düzensiz göçmenlerin yüzde 45'ini Tunuslular oluşturuyor.
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, 17 Ağustos'ta ülkesini ziyaret eden İtalya İçişleri Bakanı Luciana Lamorgese ve Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio ile düzensiz göç sorununu ele almıştı.
Said, göçe kaynaklık eden ülkelerin kalkındırılmasını destekleyip düzenli göçü teşvik ederek yoksulluk ve işsizlikle mücadeleye odaklanan, kapsamlı ve uzlaşmacı bir yaklaşım benimsenmesi gerektiğini vurgulamıştı.
Tunus makamlarının açıkladığı rakamlara göre, 2011'den bu yana 22 bin Tunuslu yasa dışı yollarla İtalya'ya göç etti.
Afrika'nın kuzeyindeki Tunus ve Libya gibi ülkeler, denizden yasa dışı yollarla Avrupa'ya ulaşmak isteyen düzensiz göçmenler için bir çıkış noktası olarak görülüyor.