Doktorlar altı ayda Covid-19 hakkında ne öğrendi? Henüz bilinmeyenler neler?

Dünya genelinde 29 Haziran itibariyle Covid-19 hastalığına yakalananların sayısı 10 milyonu geçti. Salgın nedeniyle yarım milyondan fazla insan hayatını kaybetti. Yeni tip koronavirüsün Çin'den dünyaya yayılmasının üzerinden 6 ay geçti. Bu sürede doktor ve sağlık uzmanları virüsün yayılımı, hastalığın insan sağlığına etkilerini ve tedavi yöntemleri hakkında önlemli bilgilere ulaştı. Fakat geçen yıl hayatımızda olmayan bu virüs hakkında henüz bilinmeyen birçok şey var. İlk koronavirüs vakasının görülmesinden bu yana geçen altı ayda 'bilinen ve henüz bilinmeyenler' neler?

Covid-19 hastalığı ile mücadele hakkında doktor ne öğrendi? Enfeksiyon kan pıhtısı, kalp krizi ya da kalp kaslarında iltihaplanmayı tetikleyebiliyor. Buna karşı doktorlar Covid-19 hastalarına antikoagülan ilaçlar veriyor. Covid-19 hastalarının en büyük sorunlarından biri de solunum yetmezliği. Doktorlar mekanik ventilasyon ihtiyacını gidermek için "proning" yöntemini tavsiye ediyor yani akciğerlerdeki baskıyı hafifletmek için hastalar yüzükoyun yatırılıyor. Doktorlar bu süreçteki gözlemlerinde, solunum yolunun yanı sıra virüsün pankreası, kalbi, karaciğeri, beyni, böbrekleri ve diğer hayati organları da hedef aldığını anladı. Covid-19 hastalığını yüzde yüz iyileştiren bir tedavi olmasa da, doktorlar bazı tedavilerden olumlu sonuçların alındığını ileri sürüyor. Bunlar; -Avrupa İlaç Ajansı (EMA), koronavirüs tedavisinde etkili olduğu söylenen antiviral Remdesivir’in kullanımına izin verilmesi tavsiyesinde bulundu. -Oxford Üniversitesi uzmanları tarafından kullanılan, oldukça ucuz ve dünya genelinde bulunabilen Deksametazon adlı steroid ilacı ile binlerce hayatın kurtarıldığı açıklandı. -Son olarak Covid-19 tedavisinde uygulanan plazma yöntemi başarılı sonuçlar verdi. Türkiye'de en çok kullanılan tedavilerden biri.

Daha yaygın Covid-19 testi ve daha hızlı sonuçların elde edilmesi hastaneler üzerindeki baskıyı hafifletmeye yardımcı oluyor. Dünya çapında sağlık profesyonelleri arasında bilgi paylaşımı çok önemli. Pandemin ilk haftalarında Çin yeterince bilgi paylaşmadığı için eleştirilmişti. Virüsün yayılmasını önlemek için en önemlisi de halkın sosyal mesafe, hijyen ve maske takmak gibi tedbirleri uygulaması.

Covid-19 hakkında hala bilinmeyenler Yeni tip koronavirüse karşı etkili bir aşının bulunup bulunmayacağı henüz bilinmiyor. Deneme aşamasında olan aşıların en erken 2021 yılı öncesi piyasaya sürülmesi bekleniyor, fakat uzun vadede bağışıklık kazandırıp kazandırmayacağı tam olarak bilinmiyor. Virüste bazı mutasyonlar tespit edildi. Tam olarak hangi tip hastalara hangi tedavilerin uygulanması gerektiği de tam olarak bilinmiyor. Covid-19 hastalarının tamamen iyileşme süresi de bilinmiyor. Enfeksiyonun uzun vadede insan sağlığı için zararları da bilinmiyor. Bilim insanları yeni tip koronavirüsün hastalar üzerinde uzun yıllar süren kalıcı etkilerinin olabileceğini düşünüyor. Doktorlar, enfeksiyonun hastalarda yarattığı tahribatın etkisinin yıllarca sürebileceğini ileri sürüyor.