Kış aylarının gelmesiyle beraber kelle paça, işkembe, ciğer gibi sakatat türlerine talep arttı. Peki, bazılarımızın yemekten çekindiği bazılarımızın ise bayılarak tükettiği bu besinler hakkında ne kadar bilgi sahibiyiz? Sakatat yerken nelere dikkat etmeliyiz? Uzman Diyetisyen Çisem Gündüz Gizir, konuyla ilgili beslenme tavsiyeleri verdi.
Sakatat, organ eti olarak da adlandırılan hayvanın et dışında kalan beyin, dil, karaciğer, akciğer, kalp gibi organlarına denir. En çok inek, kuzu, keçi, tavuk ve ördek hayvanlarının organları tüketilir.
• Sakatatlar vücutta depo organ olmaları sebebi ile A vitamini, B grubu vitaminleri (tiyamin, riboflavin, niasin, pridoksin ve B12) ile demir, çinko, fosfor ve potasyum mineralleri yönünden zengindir. Mineral içeriği en yüksek organlar sırasıyla karaciğer, dalak, beyin ve böbrektir.
• İyi bir demir minerali kaynağıdır. Yanında C vitamininden zengin limon ile birlikle tüketilerek demirin biyoyararlılığını artırabilirsiniz.
• Sakatatlar yüksek protein içeriğinden dolayı uzun süre tokluk sağlar. Proteinin vücutta sindirimi zor olduğu için tüketirken miktarına dikkat etmek gerekir.
• Sakatatlar kolin içeriği zengin etlerdir. Kolin, vücutta DNA sentezi ve sinir sistemi üzerine temel görevlerinin yanı sıra hafıza, ruh hali ve zekayı düzenlemede önemli rol oynar.
• Hayvanların beslenmesi ve yaşadığı koşullara dikkat edilmediği zamanlarda vücuda çeşitli zararlı maddeler girebilir. Bu nedenle sakatat tüketiminde veya nereden aldığınız konusunda dikkatli ve seçici olmanız gerekir.
• Bazı sakatat ürünlerinin üzerinde kesecikler olabilir. Bu keseciklerin kesilmesi hastalık yayılmasına yol açabileceği için kesecikli sakatat ürünlerinden uzak durmak gerekir.
• Yüksek doymuş ve kolesterol içeriğinden dolayı sakatat ürünlerinin tüketilmesi kalp ve damar hastalıklarını tetikleyebilir. Bu nedenle hipertansiyon, damar tıkanıklığı, kalp yetmezliği gibi hastalıkları bulunan bireyler sakatat tüketmemelidir.
• Sakatat tüketimi kandaki ürik asit seviyenizin yükselmesine neden olacağı için özellikle gut hastalarının uzak durması önerilir.
• 2015 yılında yayınlanan Türkiye Beslenme Rehberi’nde kolesterol alımının yetişkin bireyler için 300 mg, hamile kadınlar için de 200 mg'ın üstünde olmaması gerektiği önerilmiştir. Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda sakatat ürünlerinin çok dikkatli tüketilmesi gerektiğini söyleyebiliriz.
Yukarıdaki önerilerin tümü sağlıklı bireyler için geçerlidir. Eğer herhangi bir kronik hastalığınız bulunuyorsa mutlaka doktorunuza ve diyetisyeninize danışmalısınız.