İsveç istatistik kurumunun verilerine göre, İsveç asıllı ve başka ülkede doğan İsveç vatandaşları arasında sandığa gitme eğilimi farklı görünüyor. Aynı zamanda başka ülkede doğup İsveç'te yaşayarak vatandaşlık elde etmiş olan gruplar arasında da İsveç'teki yaşam süresine, ekonomik ve aile yapısına göre değişiyor.
İsveç'te seçmenlerin seçime katılımı seçimden seçime değişiyor. İnsanların İsveç'te nasıl ve nerede yaşadıkları, nereden geldikleri ve ne kadar süredir yaşadıkları da zamanla değişen ve sürekli değişen bir seçmen demografisi yaratan değişkenlerdir. Bu durum hem ülke seçimlerinde hem de Avrupa Parlamentosu seçimlerinde geçerlidir.
2022 parlamento seçimlerinde seçmen katılımı, 2018 seçimlerine kıyasla üç puanlık düşüşle yüzde 84 oldu.
Genel olarak, 2018'de zaten daha düşük seçmen katılımına sahip olan gruplarda 2022'deki seçmen katılımı daha fazla azaldı. Gruplar doğası gereği değişkendir. Yeni insanlar oy kullanma hakkına sahip oluyor, zaten seçmen olan seçmenler yaşlanıyor, insanlar ülkede daha uzun süre kalıyor, eğitim alıyor, evleniyor ve çocuk sahibi oluyor. Yaş ilerledikçe gelir de değişme eğilimindedir.
İsveç İstatistik Kurumu'nda demokrasi istatistikleri araştırmacısı Jonas Olofsson, seçmen katılımını incelerken iki seçimde aynı bölümlerin kullanılmasının, tamamen aynı bireylerin incelediği anlamına gelmediğini söyledi.
Katılımın azalmasının çeşitli nedenleri
Bir grupta katılımın azalması çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Örneğin, daha az kişi oy vermeyi tercih ediyor ama aynı zamanda grubun bileşimi de değişiyor. Bunun bir örneği, 2022 seçimlerinde yabancı uyrukluların katılımının genel seçmenlere göre yüzde yedi puan daha azalmasıdır. Ancak 2022'deki katılım düşüşü, 2018 parlamento seçimlerinde oy kullanma fırsatına da sahip olan yurt dışında doğmuş olanlar arasında daha küçüktü; bunların arasında düşüş yüzde beş puandı.
"İsveç'te daha uzun süre yaşayan yabancı uyruklu kişiler, burada daha kısa süre yaşayanlara göre daha fazla oy kullandı." diyen Jonas Olofsson, bunun düz bir eğri olmadığını ancak eğilimde makasın açık olduğunu ifade etti.
Yurt dışında doğan İsveç vatandaşlarının kalış süresine göre 2022'deki seçimlere katılımı. Yüzde
Genel olarak, İsveç'te 30 yıldan fazla yaşayanlar arasında seçmen katılımı, burada 15 yıldan az yaşayanlarla karşılaştırıldığında yüzde 15 daha yüksekti. Yurt dışında doğanlarda katılımın daha yüksek olması için toplumda aile durumu, eğitim ve gelir düzeyi konusunda genel bir yapının olması ön koşul gibi görünüyor.
Yerleşim alanlarının bileşimi değişiyor
Yerleşim alanları da orada kimin yaşayacağına ilişkin iki seçenek arasında değişmektedir. İsveç'i sosyo-ekonomik koşulları çok iyi olanlardan büyük zorluklarla karşılaşanlara kadar bölgelere ayırırsak, ilk türdeki alanlardaki katılım ikinciye göre yaklaşık yüzde 35 daha yüksekti. Bu rakamlar aynı zamanda yalnızca belediye ve bölge meclislerinde oy kullanma hakkına sahip olan yabancı vatandaşların katılımını da içeriyor.
"Katılıma bakarsanız, bir bölgede kalanlar arasında, o bölgeye taşınanlardan sürekli olarak daha yüksekti" ifadeleri kullanan Jonas Olofsson, bunun alanın türü ne olursa olsun geçerli olduğunun altını çizdi.
En büyük nüfus değişimi, büyük sosyo-ekonomik zorlukların yaşandığı bölgelerde yaşandı; 2018'de oy kullanma hakkına sahip olanların yüzde 57'si, 2022 seçimlerinde bile aynı bölgede kaldı.
Bu, nüfusun yüzde 73'ünün sosyo-ekonomik koşulları çok iyi olan bölgelerde kalmasıyla karşılaştırılabilir. Bölge türüne bakılmaksızın aynı bölgede kalanlar arasında da seçmen katılımı azaldı, ancak yine de bölge türlerinin geneline göre daha düşük düzeyde.
2022 seçimlerinde ilk kez oy kullanma imkanına sahip olan yurt dışında doğanların katılımı nispeten düşüktü. Bunların çoğu, yalnızca belediye ve bölge meclisi seçimlerinde oy kullanmalarına izin verilen yabancı vatandaşlardı. Ayrıca, büyük sosyo-ekonomik zorlukların olduğu bölgelerde oy kullanma hakkına sahip olanlar arasında yüzde 13 ile çok iyi sosyo-ekonomik koşullara sahip bölgelerde yaşayan ilgili gruptan (yüzde 2) önemli ölçüde daha büyük bir oran oluşturdular.
2022 seçimlerinde büyük sosyoekonomik zorlukların olduğu bölgelerdeki yeni seçmenlerin seçmen katılımı yüzde 37 iken, sosyo-ekonomik koşulların çok iyi olduğu bölgelerdeki ilgili grup arasında bu oran yüzde 49 oldu.
Avrupa Parlamentosu seçimlerinde trend kırılabilir
9 Haziran 2024'te İsveç'te Avrupa Parlamentosu seçimleri var. Uygun seçmen sayısının, 2019'daki son Avrupa Parlamentosu seçimlerinden neredeyse 300.000 daha fazla olduğu görülüyor. İsveç'in Avrupa Parlamentosu seçimlerine katılımı, tarihsel olarak parlamento seçimlerine göre önemli ölçüde daha düşük. Öte yandan İsveç'te seçmen katılımı zaman içinde arttı ve son seçimlerde İsveç seçmen katılımı AB ortalamasının üzerinde gerçekleşti.
Jonas Olofsson, "2022 seçimleriyle bağlantılı olarak katılım artışı eğiliminin kırılmasının ardından İsveç Avrupa Parlamentosu seçimlerindeki yüksek katılım eğiliminin devam edip etmeyeceğini zaman gösterecek" dedi.
İsveç ve AB 1994 ve 1995–2019'daki Avrupa Parlamentosu seçimlerinde oy kullanma. Yüzde
