Avrupa'nın bilim ve teknoloji politika ve uygulamalarının uyumlaştırılması amacıyla Kıta'nın teknoloji kapasitesini geliştirmek, üniversite-sanayi işbirliğinin kurulmasını sağlamak için yürütülen Horizon 2020 fonlama programı kapsamında, Avrupa Birliği (AB) desteğiyle 13 ülkeden 24 paydaş kuruluşla "güvenli toplumlara" yönelik olarak TeamAware projesi hayata geçirildi.
Proje teklifi HAVELSAN tarafından hazırlanan TeamAware, 90 proje arasından 15 tam puan alarak Türkiye’ye Horizon 2020 Güvenlik kategorisinde ilk kez birinciliği getirdi.
Türkiye'nin yanı sıra Almanya, Fransa, İngiltere, Belçika, Hollanda, İspanya, İtalya, Avusturya, İrlanda, Portekiz, Romanya ve Yunanistan'dan çeşitli firmalar, araştırma enstitüleri ve üniversitelerin katkı verdiği proje, Mayıs 2021'de başladı ve Mayıs 2024'te tamamlanacak.
Proje kapsamında, giyilebilir sistemlerin yanı sıra insansız otonom araçlara monte edilebilen elektro-optik kameralar, akustik algılayıcılar ve kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer (KBRN) algılayıcılar ile operasyon ekiplerinin çevresindeki potansiyel tehditler tespit ediliyor. Geliştirilen yapay zeka algoritmaları ile yangın, duman, patlama, KBRN, binalardaki hasar durumu ve benzeri tehdit ve çevresel riskler otomatik tespit edilerek ilgili ekip üyeleri bilgilendiriliyor.
Son olarak, TeamAware içinde geliştirilen özel mobil uygulama ile vatandaşların acil müdahale ekiplerine doğrudan ulaşabilmesine de imkan sağlanıyor ve böylelikle operasyonun durumundan, tehlike ve tehditlerden vatandaşlar kolaylıkla haberdar olabiliyor.
HAVELSAN Modelleme ve Sensör Teknolojileri Takım Lideri ve TeamAware Proje Teknik Koordinatörü Çağlar Akman, AA muhabirine yaptığı açıklamada, şirket olarak 2020 yılına doğru durumsal farkındalık kapsamında TeamAware projesine başvurduklarını ve yapılan değerlendirmeyle projenin tam puanla birinci olduğunu söyledi.
Akman, toplam 36 aylık projenin 18'inci ayında bulunduklarını ve Türkiye'de ara dönem değerlendirme toplantısı yaptıklarını ifade etti.
TeamAware'ın itfaiye, polis, ambulans ve acil müdahale ekiplerinin operasyonlarında kullanacağı bir durumsal farkındalık sistemi olduğunu vurgulayan Akman, bu sistemle acil müdahale operasyonlarının etkinliğini ve operasyon ekiplerinin güvenliğini artırmayı amaçladıklarını belirtti.
Çeşitli giyilebilir algılayıcılar ve son teknoloji görüntü ve ses işleme sistemleri ile bir acil müdahale ekibinin etrafında olup biten olayların farkına varmasını sağladıklarını anlatan Akman, şu ifadeleri kullandı:
"Yangın, duman ya da operasyonu tehdit edebilecek başka kimyasal olaylar, patlamalar, silah patlamaları gibi olayları çeşitli alt sistemlerle tespit edip, operasyon dahilindeki takım üyesine bilgi olarak iletiyoruz. Aynı zamanda sağlık durumu, aktivite durumu, konum bilgilerinin de takım üyeleri arasında paylaşılması sağlanıyor. Bütün bu bilgiler operasyon esnasında TeamAware platform dediğimiz bir merkezde toplanıp gösterim yapılıyor. Hem operasyon merkezindeki amirin önüne bu bilgiler düşüyor hem de operasyon dahilindeki takım üyelerinin önüne artırılmış gerçeklik gözlükleri ya da mobil cihazlar üzerinden geliyor. Bu bilgiler doğrultusunda operasyonun hızı, verimliliği artıyor, operasyondaki can ve mal kaybı minimuma indiriliyor."
Avrupa'dan yaygın katılım
Projeye neredeyse tüm Avrupa'dan katkı sağlandığına işaret eden Akman, Türkiye'den HAVELSAN'ın yanı sıra teknoloji paydaşları olarak Sabancı Üniversitesi ve SRDC firması, son kullanıcı olarak Bursa Büyükşehir Belediyesi ve Acil Afet Ambulans Hekimleri Derneğinin projede yer aldığını söyledi.
Türkiye'nin program kapsamında güvenlik alanında bir kez birincilik kazandığını ve koordinatör olduğunu dile getiren Akman, projenin seyrine ilişkin ise şunları kaydetti:
"80 kişilik bir AB heyetini Ankara'da ağırlamaktan gurur duyuyoruz. Şu ana kadar yani 18 ayda yaptığımız gelişmeleri gösteriyoruz ve sonraki 18 ayı planlıyoruz. 36 ayın sonunda Bursa'da bir gösterim yapacağız. Bursa metrosunda sentetik bir senaryo doğrultusunda doğal afet kaynaklı bir felaket olduğunu hayal edeceğiz. Tünelin tıkandığı, insanların oradan çıkamadığı ve itfaiyenin, polisin, ambulansın çeşitli ilkyardım ekiplerinin o insanları kurtarmaya çalıştığı bir gösterim gerçekleştireceğiz. TeamAware kapsamında geliştirilmiş olan görüntü işleme, kimyasal tespit, akustik tespit ve benzeri alt sistemlerin performansını göstereceğiz. AR-GE ve aslında bir kabiliyet gösterimi yapacağız. Bu demo esnasında Avrupa Komisyonu gelecek, değerlendirme sonunda proje kapanışı gerçekleştirilecek. 13 ülkeden partnerler bunu kendi ülkelerinde anlatmaya devam edecek ve son kullanıcılara tekrar bu sistemi göstereceğiz."
Taleplere göre ürünleşecek
Çağlar Akman, ulusal ve uluslararası talepler doğrultusunda ürünleşme çalışmalarına başlanacağını, bu kabiliyetlerin daha profesyonel isteklere göre şekillendirileceğini belirtti.
Proje sonunda tüm Avrupa'yı kapsayabilecek bir acil durum yönetim ve sahadaki ekiplerin durumsal farkındalık sistemi elde edileceğine değinen Akman, sözlerini şöyle tamamladı:
"Bu kadar ülkenin bir arada olması standartların birbirleriyle paylaşılmasını, tüm bu ülkeleri kapsayan bir çözüm ortaya çıkmasını sağlıyor. Bu sayede son kullanıcıların taleplerini karşılayabilen bir sistem elde etmiş oluyoruz. Yani İtalya'nın, Türkiye'nin, İspanya'nın yerel ihtiyaçlarına göre değil, tüm bu ihtiyaçları karşılayacak ortak sistem çıkartmış oluyoruz. Ara gösterimin amacı da bu. 18 aydır geldiğimiz noktada nerelerdeyiz, son kullanıcıların ihtiyaçlarına ne kadar uzaklaştık ya da ne kadar yaklaştık, bu tür tartışmalar yapıyoruz. Bu sayede gerçekten kullanılabilir çıktı elde etmeyi hedefliyoruz."